jacques van Nederpelt

Jacques van Nederpelt

Ik ben sociaalgeograaf, landbouwkundige en schrijver. Meer dan vijf jaar werkte ik in landbouwprojecten in West-Afrika. Terug in Nederland was ik onderzoeker en docent op het terrein van internationale betrekkingen en vredes- en ontwikkelingsvraagstukken. Ook ben ik als milieuadviseur werkzaam geweest. Daarnaast was ik actief in de vredesbeweging, de politiek en het vluchtelingenwerk en hield ik me bezig met het landbouwbeleid. Ook heb ik over tal van onderwerpen gepubliceerd: ontwikkelingslanden, landbouwbeleid, demografie, milieu en klimaat. Over het ontwikkelingsvraagstuk schreef ik vier leerboeken voor het hoger onderwijs. 

Duurzaam en menswaardig 

Ik ben de laatste jaren tot het inzicht gekomen dat wij leven in een ongekend verwarrende, dystopische tijd. We beleven angstige tijden. Kijk maar naar de vele crises op allerlei gebied, zowel in ons eigen land als in de wereld als geheel. Sommige mensen vergaren ongekende rijkdommen en tegelijkertijd lijden mensen overal gebrek, ervaren zij onveiligheid, onzekerheid en angst, en zien zij hun toekomst als ongewis.

Individueel voelen wij ons niet gehoord, niet begrepen, en staan wij machteloos tegenover grote ecologische, sociale en politieke uitdagingen. Als collectief hebben wij het gevoel de greep op onze beschaving te verliezen; precies datgene waar de Club van Rome een halve eeuw geleden voor waarschuwde. 

Over dit onderwerp heb ik onlangs een boek geschreven dat ik beschouw als het begin van een zoektocht naar een samenleving waarin voor de hele mensheid een toekomstbestendig, menswaardig bestaan is weggelegd. De titel van mijn boek kan verduidelijken waar ik heen wil: Kunnen wij onze beschaving nog redden? Vijftig jaar na de noodklok van de Club van Rome. 

Wat kunt u hier verwachten?

Ik heb de stellige indruk dat velen met mij zich zorgen maken over de zo bedreigde en bedreigende wereld waarin wij leven. Ik wil daarom deze website en speciaal mijn blogs gebruiken om samen met hen dieper in te gaan op de vraag hoe wij eigenlijk hierin terecht zijn gekomen. Om niet in een verlammend doemdenken te vervallen, wil ik ook gezamenlijk nadenken over manieren om hier weer uit te komen. Uiteindelijk gaat het volgens mij om het realiseren van menswaardige, toekomstbestendige bestaanszekerheid. Of anders geformuleerd: Hoe een samenleving te verwezenlijken die de noden van de mensheid kan verlichten en haar essentiële behoeften duurzaam kan vervullen?

Nieuws 

Recent is mijn nieuwste boek verschenen: KUNNEN WIJ ONZE BESCHAVING NOG REDDEN? 

Vijftig jaar na de noodklok van de Club van Rome.

ISBN 978 94 6443 788 1

Bestellen via uw boekhandel of via www.boekenbestellen.nl;

www.bookspot.nl; www.bruna.nl;

en www.bol.com

Blogposts

Omleiding rivier maakt droge Sahel groen

Als Moeder Natuur haar moederrol werkelijk waar zou maken dan zou zij ervoor zorgen dat neerslag gelijkmatig over de aardbol was verdeeld en ook dat rivieren hun water precies daarheen brachten waar mensen het het hardst nodig hebben. Dit is helaas vaak niet het geval. Gelegen in de Sahel, een droog savannegebied ten zuiden van de Sahara, is het Tsjaadmeer dan ook een uitzonderlijk, natuurlijk zoetwaterreservoir. Het vlakke, ondiepe meer dankt haar bestaan aan het Chari-Logone rivierstelsel dat haar jaarlijkse debiet van gemiddeld bijna 40 miljard m³ - ongeveer vijfmaal het debiet van de Rijn - naar het meer afvoert. Het stroomgebied van deze rivieren omvat het betrekkelijk regenrijke zuidelijke kwart van Tsjaad, het Noorden van de Centraal Afrikaanse Republiek en een deel van Noord-Kameroen. Het meer is de laatste decennia dramatisch gekrompen van 25 duizend km2 – ongeveer de oppervlakte van België - naar slechts een derde van dat oppervlak. Een uniek ecosysteem dreigt verloren te gaan waardoor talloze vissers, veehoeders en akkerbouwers van hun bronnen van bestaan worden beroofd. Waterexperts kunnen dit verzuim van Moeder Natuur corrigeren door een techniek die Interbasin Water Transfer wordt genoemd: het overbrengen van water van het ene rivierbekken naar een aangrenzend bekken.

Lees meer »

In de Sahara liggen kansen voor de energietransitie van Europa

Ons land is samen met andere landen voortvarend begonnen aan de energietransitie. Deze houdt in het vervangen van steenkool, aardolie en aardgas door duurzame, hernieuwbare, energiedragers met name wind en zon. Maar als we denken dat we er met zonnepanelen en windturbines wel komen, dan houden we elkaar behoorlijk voor de gek. Ik wil hier wijzen op een aantal ontwikkelingen die in het debat over energietransitie te weinig aandacht krijgen waardoor wij de opgave waarvoor wij staan ernstig onderschatten. Zo wordt de indruk gewekt dat energietransitie voornamelijk gaat over verduurzaming van de bestaande elektriciteitsproductie, van de opwekking van elektriciteit dus, terwijl deze niet meer is dan de helft van het werkelijke energieverbruik. Minstens even groot namelijk is het fossiele energieverbruik van de transportmodaliteiten (weg-, water- en luchttransport), verwarmingingsapparaten, benevens industriële krachtbronnen en chemie. Ook voor deze vormen van energieverbruik zal voldoende duurzame stroom moeten worden opgewekt, terwijl er ook steeds nieuwe vraag naar stroom bijkomt, zoals van datacenters. Dit alles vereist een gigantische opschaling van de elektriciteitsproductie.

Lees meer »

Vluchten of vechten

Vluchtelingen en asielzoekers vormen een toenemend probleem voor Nederland en Europa. In groten getale verruilen zij, uit wanhoop of lijfsbehoud, hun geboortegrond voor een onzeker plekje, ver van huis, deels in het buitenland. Bij tienduizenden spoelen zij, vaak letterlijk, aan op de stranden van Zuid-Italië of de Griekse eilanden. Wereldwijd zijn er zo’n 80 miljoen vooral jonge mensen op drift. Bijna de bevolking van Duitsland, en meer dan vier keer die van Nederland. Er bestaat een enorm potentieel aan wat wij aanduiden als ‘economische vluchtelingen’. Wij wonen in het bevoorrechte deel van de wereld; dat deel waar de misdeelden in de wereld allemaal graag naar toe zouden willen. Hier bestaat welvaart, respect voor het individu en rechtsbescherming. Daar armoede, vernedering en rechteloosheid.

Lees meer »

Waarheidsliefde en vertrouwen

Amerika had een president die aan de lopende band leugens vertelde. Hij deed dat ook al in de aanloop naar de presidentsverkiezingen, maar dat heeft de helft van de kiezers er niet van weerhouden op hem te stemmen. Dit is opmerkelijk want eerlijkheid en waarheidsliefde vormen belangrijke waarden in de Westerse cultuur. Ze worden kinderen met de paplepel ingegoten. Een leugentje om bestwil – daar zijn vooral kinderen erg bedreven in - wordt wel vergeven, maar daar ligt tegelijk de grens. Kunnen we hieruit concluderen dat eerlijkheid en waarheidsliefde in Amerika niet langer die hoge waardering genieten van weleer? En als het een groot deel van het Amerikaanse volk niets uitmaakt of hun president een leugenaar is of niet, wat zegt dat over Amerika en over het morele gehalte van het land?

Lees meer »

Bomen verdienen een degelijke wettelijke bescherming

Bij het boeken van een vliegreis kunt u, als aflaat voor uw zonden, een bedrag doneren voor het aanplanten van bomen. Zo kunt u de uitstoot van broeikasgassen ten gevolge van uw vliegreis compenseren. Een volwassen boom haalt met zijn honderdduizenden blaadjes per zomer vele kilo’s CO2 uit de lucht. Bomen zijn dus duidelijk onze bondgenoten bij onze pogingen de gevolgen van het broeikaseffect onder controle te krijgen. Vergeet ook niet de zuurstofproductie en de luchtzuiverende werking door het invangen van fijnstof en zuivering van de lucht die wij inademen. Daarom verdienen zij een degelijke wettelijke bescherming.

Lees meer »